IJRiT

Wyświetl większą mapę



Uniwersytet Śląski- IJRiT

Willa Caro

Willa Oscara Caro wybudowana w końcu XIX wieku jest przykładem nielicznie już zachowanych miejskich rezydencji mieszkalnych górnośląskich przemysłowców. Oscar Caro pochodził z Wrocławia, jego rodzicami byli Robert i Hermina z domu Kern. Dziadek Oscara Mortiz Izaak był właścicielem hurtowni żelaza. Oscar jako jeden z czterech synów Roberta został spadkobiercą górnośląskich firm i kontynuował działalność ojca. 
Oscar Caro osiedlił się w Gliwicach ok.1882 r. Poślubił córkę miejscowego mistrza budowlanego Salomona Lubowskiego – Florę. Działkę, na której stanęła willa nabył od Heinricha Kerna w 1882 roku. Parcela odbiegała od obecnej, była znacznie większa, zajmowała obszar między dzisiejszymi ulicami Dolnych Wałów i Konstytucji. Pierwszy projekt rezydencji dla Oscara Caro powstał prawdopodobnie w 1884 r. w berlińskiej firmie architektonicznej „Ihne und Stugmueller”. Był to budynek historyzujący zaprojektowany w duchu renesansu północnoeuropejskiego. Projekt został opublikowany w jednym z czasopism architektonicznych. Willa w dzisiejszej postaci została wybudowana być może w wyniku uproszczenia tego projektu i zmiany architektonicznej szaty zewnętrznej. Ostatecznie powstał jednopiętrowy budynek bliski dziewiętnastowiecznej wizji włoskiej renesansowej architektury willowej o w miarę harmonijnej i zrównoważonej sylwecie. W rozległym eklektycznym ogrodzie z nieregularnymi alejkami i stawem znajdowały się także budynki gospodarcze, stajnia i powozownia. Willę zbudowano najprawdopodobniej w latach 1882 -1885. W latach 1899-1900 dobudowany został ogród zimowy, przylegający do elewacji od strony obecnej ulicy Zwycięstwa. 
Nieznany jest autor zrealizowanego projektu willi. Właścicielem willi pozostał do 1916 r. Między 1908 a 1916 rokiem Oscar Caro willę wynajmował. 
W 1911 roku skanalizowano posesję oraz dobudowano dwa służbowe budynki w ogrodzie od strony 
ul. Studziennej. Od 1924 roku willa miała nowych właścicieli. Mieściła się tutaj siedziba spółki przemysłowo-budowlanej. Dokonano wówczas gruntownej przebudowy: dobudowano drugie piętro, pokryto budynek nowym dachem, założono stropy żelbetowe, przebudowano częściowo wnętrza, powiększono pomieszczenia sanitarne, zaadaptowano piwnice na cele biurowe, prawdopodobnie dokonano wymiany stolarki drzwiowej na pierwszym piętrze. W 1929 r. jako właściciel willi figuruje Nicolaus von Ballestrem z Pławniowic. 
W 1934 r. właścicielem obiektu zostało miasto.W tym samym roku willa Oscara Caro stała się siedzibą gliwickiego Muzeum.W 2000 roku Willę Caro otwarto po gruntownej renowacji i konserwacji, która przywróciła walory historyczne temu XIX-wiecznemu zabytkowi.


Uploaded with ImageShack.us

Krótko o Glwicach, czyli co trzeba wiedzieć!

-miasto w południowej Polsce na prawach powiatu w województwie śląskim, siedziba władz ziemskiego powiatu gliwickiego oraz diecezji gliwickiej.
-Gliwice zajmują 17. miejsce na liście największych miast Polski według powierzchni, 18. miejsce na liście największych miast Polski według ludności, jest także 4. największym miastem województwa śląskiego według ludności.
-prawa miejskie uzyskało w 1276, nieprzerwanie należy do Polski od 1945
-liczba ludności ok. 200 tysięcy
-Miasto powstało na przecięciu się ówczesnych szlaków handlowych z Krakowa do Wrocławia oraz z Węgier i Moraw dalej na północ
-Od 1569, w wyniku energicznych działań obywateli, Gliwice posiadały status wolnego miasta,
-W 1601 pożar zniszczył sporą część miasta.
-W 1626 miasto było oblężone przez protestanckie wojska duńskie. Według miejscowych podań w obronie Gliwic pomagały kobiety, wylewające na atakujących gorącą kaszę do zwycięstwa miała się też przyczynić Matka Boska.
-W 1683 przez miasto przeszły wojska Rzeczypospolitej, zmierzające na odsiecz Wiedniowi. Król Jan III Sobieski nocował w klasztorze franciszkanów przy kościele Podwyższenia Krzyża Świętego.
-W 1711 miał miejsce drugi wielki pożar miasta.



Uploaded with ImageShack.us

Znani Gliwiczanie

* John Baildon
* Stanisław Bartczak
* Herbert Bednorz
* Leon Berbecki
* Horst Bienek
* Sebastian Boenisch
* Bolesław Bonczar
* Andrzej Buncol
* Agata Buzek
* Jerzy Buzek
* Andrzej Bączyński
* Karol Cebula
* Bogusław Choina
* Eugeniusz Ciszak
* Franciszek Ciupka
* Joanna Domańska (pianistka)
* Andrzej Folwarczny
* Egon Franke (szermierz)
* Stanisław Fryze
* Krystian Ganczarski
* Jakub Geranus
* Józef Grabowski (kantor)
* Katarzyna Groniec
* Jan Grzbiela
* Stefan Hambura
* Jan Holly alias Czuchowski
* Andrzej Krzysztof Holly
* Jan Holly
* Jan Krzysztof Holly
* Mikołaj Holly I
* Mikołaj Holly II
* Tadeusz Isakowicz-Zaleski
* Zdzisław Kamiński
* Jacek Kawecki
* Julian Kornhauser
* Teresa Kowalska
* Witold Kozaczkiewicz
* Jan Krasowski
* Roman Kurzbauer
* Piotr Lachmann
* Jerzy Lewczyński


Uploaded with ImageShack.us

* Włodzimierz Lubański
* Salomon Lubowski
* Marian Maciejczyk
* Wacław Mauberg
* Franciszek Maurer
* Józef Mitręga
* Matthias Morys
* Zdzisław Mossóczy
* Janusz Moszyński
* Feliks Niedbalski
* Paweł Szyma
* Marta Podgórnik
* Lukas Podolski
* Andrzej Potocki (poseł)
* Edward Przebieracz
* Wiesław Rozłucki
* Beata Rybotycka * Zofia Rydet
* Tadeusz Różewicz
* Jerzy Samiec
* Karl Sczodrok
* Krzysztof Siwczyk
* Stanisław Sojka
* Józef Stasiewski
* Janusz Steinhoff
* Marcin Strzoda
* Jan Strządała
* Wincenty Styczyński
* Stanisław Szerszeń
* Małgorzata Tkacz-Janik
* Oskar Troplowitz
* Beata Utracka-Hutka
* Witold Wedecki
* Stefan Węgrzyn
* Adam Wiercioch
* Gerard Wilk
* Józef Wojnarowski
* Bronisław Wołkowicz
* Zbigniew Wygoda
* Adam Wędrychowicz
* Tadeusz Zagajewski
* Antoni Zalewski
* Jerzy Ziętek
* Jeremi Święcki

Festiwale!!

Czyli coś o życiu kulturalnym Gliwic, do tradycji już zdążyły się wpisać takie festiwale jak:
- "Jazz w ruinach"
- "Palm Jazz Festiwal"
- "Ulicznicy"
- "Festiwal Filmowy Drzwi"
- "Gliwicki Offowy Festiwal Filmowy"
oraz wiele innych gościnnych bądź jednorazowych imprez kulturalnych.




Uploaded with ImageShack.us

Gliwickie cmentarze

Cmentarz Hutniczy jest najstarszą zachowaną nekropolią gliwicką. Po najstarszym z cmentarzy, obok kościoła Wszystkich Świętych nie ma dziś ani śladu, o kolejnym – przy ulicy Kozielskiej przypomina jedynie niewielka kaplica. Dzieje Cmentarza Hutniczego splatają się z historią Huty Gliwickiej i dzielnicy hutniczej. Cmentarz został założony przez Zarząd Huty Gliwickiej dla pracowników Huty i ich rodzin, zarazem mieszkańców dzielnicy hutniczej. Z uwagi na to że spora część kadry Huty Gliwickiej była wyznania ewangelickiego, cmentarz służył przez pewien okres również parafii ewangelickiej, jednak nigdy nie był cmentarzem wyznaniowym. Z racji wyjątkowej pozycji Huty Gliwickiej w życiu miasta wyjątkowego charakteru zaczął nabierać i cmentarz. Dyrektorzy, inspektorzy i modelarze-artyści stanowili znaczącą część ówczesnej gliwickiej elity. Wygląd cmentarza w dużej mierze wynikał właśnie z przynależności do huty. Większość grobów okolona była żeliwnymi płotkami świadczącymi o kunszcie odlewników. Po 1945 roku na cmentarzu hutniczym zmarłych chowano sporadycznie – byli to najczęściej repatrianci ze wschodnich terenów przedwojennej Polski. W 1948 roku zapadła decyzja zamknięcia cmentarza hutniczego. Rok później odbył się na nim ostatni pochówek. W swej historii Cmentarz Hutniczy parokrotnie miał pecha. Pierwszym był wybuch broni i amunicji ukrytej podczas powstań śląskich w krypcie kaplicy. Wybuch zniszczył doszczętnie kaplicę i znaczną część przylegającego cmentarza. W wyniku wybuchu zginęło kilkunastu żołnierzy francuskich stacjonujących wówczas w Gliwicach w ramach nadzoru wojsk sojuszniczych nad spornymi terenami Górnego Śląska. W ostatnich latach został odrestaurowany.



Uploaded with ImageShack.us

Najstarszym zachowanym zabytkiem kultury żydowskiej w Gliwicach jest cmentarz wyznaniowy przy ulicy Na Piasku. Został on założony w 1815 roku. Cmentarz ten posiada powierzchnię 0,63 ha. Do dnia dzisiejszego zachowało się tu około 500 nagrobków. Były one ustawione w równych rzędach, co sprawiało wrażenie dużego zagęszczenia pomników. Dominującą formą nagrobka jest tutaj tradycyjna dla żydowskiej sztuki sepulkralnej macewa, czyli pionowo ustawiona płyta zwieńczona trójkątnie lub półkoliście, z inskrypcjami w języku hebrajskim lub niemiecko-hebrajskim, zdobiona starotestamentowymi symbolami. Materiałem, z jakiego najczęściej wykonywano płyty nagrobne, był szary piaskowiec nazywany przez Żydów "płaczącym kamieniem", słabo odpornym na śląskie warunki atmosferyczne.



Uploaded with ImageShack.us

Drugi, bardzo ważny cmentarz gliwicki został założony w latach 1902-03 przy ul. Poniatowskiego. Powodem jego powstania było zapełnienie najstarszego cmentarza i wzrastająca ciągle ilość wyznawców judaizmu. Nekropolia o powierzchni 1,7 ha została ogrodzona od ulicy ceglanym murem z dwiema dużymi bramami o kutych, żeliwnych kratach. Przy cmentarzu wybudowano w listopadzie 1903 roku okazały i imponujący neogotycki dom przedpogrzebowy według projektu wiedeńskiego architekta Maxa Fleischera. Dom ten, zważywszy na straty związane z Holokaustem, stanowi wręcz bezcenny zabytek.Budynek jest jednokondygnacyjny, wykonany z ozdobnej cegły klinkierowej. Bryła budynku jest trójdzielna i symetryczna. Elewacja ma długość 43 metrów. Całość została przekryta czterospadowym dachem. Część środkową tworzy duża hala dwukrotnie przewyższająca boczne skrzydła. Wieńczy ją ośmiodzielne sklepienie krzyżowo-żebrowe. Na sklepieniu zachowały się fragmenty malowideł i ozdób. Górne partie sklepienia są ozdobione freskiem przedstawiającym gwiaździste niebo. Na żebrach sklepienia widoczne są resztki złotoczerwonych ornamentów roślinno-geometrycznych. W hali głównej, na ścianie wschodniej i zachodniej znajdują się zachowane wysokie ostrołukowe okna z fragmentami witraży o motywach geometrycznych z trzema gwiazdami Dawida.Układ kwater na cmentarzu jest dobrze zachowany. Do dnia dzisiejszego ocalało ponad 600 nagrobków, w tym przyścienne grobowce rodzinne o cechach stylistycznych historyzmu, secesji i modernizmu. Na cmentarzu spoczywa około 900 osób.Cmentarz do dnia dzisiejszego pozostaje otwarty dla celów grzebalnych i jest jedną z trzech czynnych żydowskich nekropolii w województwie śląskim. Warto wspomnieć, że w 1970 roku na cmentarzu tym spoczął jeden z gliwickich rabinów - dr filozofii Wilhelm Münz, autor czterech cennych książek o tematyce religijno-filozoficznej.



Uploaded with ImageShack.us

Radiostacja

Radiostacja gliwicka to drewniana wieża nadawcza położona w województwie śląskim w mieście Gliwice w pobliżu ul. Tarnogórskiej. Wysokość 111 m daje jej status najwyższej zbudowanej w całości z drewna konstrukcji na świecie.Obecnie kompleks wieży i otaczających budynku tworzy Muzeum Historii Radia i Sztuki Mediów – Radiostacja Gliwice, jest to jeden z oddziałów Muzeum w Gliwicach.Obiekt wybudowany jest z bali z nieimpregnowanego drewna modrzewiowego, łączonego przy pomocy 16100 mosiężnych śrub. W konstrukcji nie ma ani jednego stalowego gwoździa, a drabina wiodąca na szczyt składa się z 365 szczebli. Według aktualnego stanu wiedzy na temat metod konserwacji drewna, żywotność wieży ocenia się jeszcze na około 15-20 lat.Pierwsza radiostacja w Gliwicach powstała w 1925 roku by rozszerzyć zasięg wrocławskiej rozgłośni, 31 sierpnia 1939 roku Niemcy przeprowadzili w radiostacji tak zwaną prowokację gliwicką. Spadochroniarze w polskich mundurach spacyfikowali radiostację z nadzieją, że świat uwierzy, iż Polska zaczęła II wojnę światową. Incydent jednak nie zyskał rozgłosu. W nowej radiostacji nie było studia mikrofonowego, o czym nie wiedzieli zleceniodawcy i wykonawcy prowokacji, dlatego operacja przebiegała z problemami.Radiostacja działała do około 22 stycznia 1945 roku, kiedy to do miasta zaczęła wkraczać Armia Czerwona, 25 maja obiekt przekazano Polakom.



Uploaded with ImageShack.us